آذر
رشد و موفقیت فردی، مقالات
از بین بردن تنبلی با راهکار
تنبلی چیست؟
واژه‌ای به‌غایت پراستفاده، با تنوع کاربرد در تمامی زمینه‌های زندگی بشری. تنبل کیست؟ شعری قدیمی و کودکانه در تلاش برای پاسخ‌گویی به این پرسش، تنبل را همیشه خواب و در رختخواب معرفی می‌کند که البته بی‌راه هم نمی‌گوید. به طور کلی، تنبلی یعنی گریز از کارهایی که لازم است انجام بشوند. تنبلی دلایل متعددی دارد. مثلا گاهی اوقات بعضی از کارها خسته‌کننده هستند، آنقدر خسته‌کننده که انجام آنها دشوار می‌شود یا گاهی انجام کار به طور انفرادی مشکل است و در نتیجه انگیزهی شروع کار از دست می‌رود. دلیل تنبلی هرچه که باشد، باید برای درمان آن اقدام کرد. با درمان تنبلی انرژی شگرفی به زندگی ما تزریق می‌شود و شادابی و نشاطی که به همراه دارد زندگی را زیباتر خواهد کرد. در ادامه برای درمان تنبلی راه‌کارهایی مطرح شده است.
تکلیف خود را مشخص کنید
۱. مشکل اصلی را پیدا کنید
هر وقت تنبلی سراغ‌تان آمد، لحظه‌ای تأمل کنید. ببینید مشکل کجاست و این مسئله ناشی از چه عامل یا عواملی است. تنبلی به طور کلی یک نشانه است، یعنی نتیجه‌ای از یک مشکل محسوب می‌شود و خود معلول علتی است که باید کشف و حل شود. دلایل مختلفی برای تنبلی وجود دارد از جمله بی‌انگیزگی، خستگی، ترس، بی‌علاقگی و…. دلایل تنبلی را کشف و سعی کنید با درمانش از عقب‌ماندگی و بی‌انگیزگی ناشی از آن دور شوید.
۲. مشکل کشف شده را حل کنید
حال که دریافتید تنبلی‌تان از کجا ریشه گرفته است و علت آن چیست، برای رفع مشکل و درمان آن اقدام کنید. در یافتن راه حل مشکل و درمان تنبلی موارد زیر را در نظر داشته باشید.
- اگر خسته هستید و علت بی‌انگیزگی شما خستگی است، به خودتان کمی استراحت بدهید. همه به استراحت و آرامش نیاز دارند. اگر زمان شما محدود و اندک است، به ناچار بعضی از برنامه‌ها را حذف کنید و حتما وقتی را به استراحت و تجدید قوا اختصاص بدهید.
- اگر در برنامه‌ها و کارهای مختلف غرق شده‌اید و این موضوع شما را گیج کرده است، سعی‌کنید مسئله را به اجزای کوچک‌تر تقسیم کنید. فهرستی از اولویت‌ها تعیین و به ترتیب، انجام کارها را شروع کنید.
- اگر علت فرار شما از کار و تنبلی ترس باشد باید چه کنید؟ به این بیندیشید که ترس شما چقدر منطقی است و این ترس چگونه شما را از اهداف و آرزوهایتان دور نگه می‌دارد.
- گاهی اوقات از چیزی ضربه می‌خوریم و احساسات ما جریحه‌دار می‌شود یا بعضی مواقع ناراحتی‌هایی برای ما ایجاد می‌شود که روح‌مان را آزرده می‌کند و همین آزردگی، انگیزهی فعالیت را از ما می‌گیرد. اگر علت تنبلی شما چنین است، به هیچ‌وجه خود را تحت فشار قرار ندهید. برای بهبودی به خود زمان بدهید و سپس برای درمان تنبلی‌های خود اقدام کنید.
- برای درمان تنبلی ناشی از بی‌انگیزگی باید محیط خود را تغییر بدهید. کلیشه‌ها را بشکنید و از هر راهی که برای شما مناسب است، شور و اشتیاق از دست رفته را به خود بازگردانید.
۳. نظم در زندگی را فراموش نکنید
بی‌نظمی و آشفتگی، انرژی زیادی از شما تلف می‌کند. به‌ویژه از لحاظ بصری، وقتی اطراف شما به‌هم ریخته و نامرتب است، انگیزه و انرژی‌تان افت می‌کند. خانه‌ی نامرتب، ماشین یا میز کار به‌هم ریخته، همه و همه باعث می‌شوند نظم ذهن‌تان بر هم بخورد و برای فرار از این درگیری ذهنی، به آسان‌ترین راه یعنی اجتناب از حل مسئله و تنبلی روی بیاورید.
- در ناخودآگاه ما اتفاقات متعددی در جریان است. آنچه می‌بینیم و می‌شنویم و احساساتی که از محیط دریافت می‌کنیم، به طور ناخودآگاه بر ما تأثیر می‌گذارند. در حقیقت در پشت صحنه‌ی مغز عزیز، هزارویک اتفاق رخ می‌دهد. پس برای شروع فعالیت‌ها باید زمینه‌ی آرامش ضمیر ناخودآگاه را فراهم کنیم.
۴.مثبت اندیشی یک اصل است
مغز ما به شکل شگفت‌انگیزی ورودی‌هایش را باور می‌کند. وقتی مدام خود را تنبل، ناتوان و بی‌انگیزه تصور می‌کنید، مغز این صفات را در خود نهادینه می‌کند و قدرت تغییر را از شما می‌گیرد. رخوت حاصل از منفی‌نگری موجب تشدید تنبلی می‌شود.
۵. زمان حال را دریابید
بیشتر ما در آرزوی آینده یا تأسف بر گذشته حال را قربانی می‌کنیم. لحظات خوب اسفند را در هیاهوی رسیدن به بهار از دست می‌دهیم. مسیر سفر را نادیده می‌گیریم و فقط به مقصد می‌اندیشیم، در حالی‌که ارزش لحظه‌ها فوق‌العاده بیشتر از آنچه تصور می‌کنید است. برای درمان تنبلی باز کردن دروازه‌های فکر به سمت افق‌های روشن ضروری است.
۶. چشم‌انداز داشته باشید
چشم‌اندازی از مزایای ترک و درمان تنبلی را در ذهن خود تصور کنید. سعی کنید به امتیازاتی که همت و تلاش برای‌تان به ارمغان می‌آورد، فکر کنید. با در نظر گرفتن مزایا، آینده و چشم‌انداز روشن، توان شما برای شروع فعالیت‌ها دوچندان می‌شود و درمان تنبلی کار چندان دشواری نخواهد بود.
بانشاط باشید
۷. با شادی از خواب برخیزید
رختخواب گرم و نرم، بالشی که کاملا به حالت دلخواه زیر سرتان قرار گرفته است و با جایگاه دستان‌تان کاملا هماهنگ است، همه چیز نشان از وضعیتی ایده‌آل دارد تا اینکه صدای منزجر‌کننده‌ی زنگ ساعت شما را از رویای دل‌پذیرتان جدا می‌کند و از همین لحظه است که فرآیند تنبلی با جمله‌ی «۵ دقیقه دیگر بلند می‌شوم» آغاز می‌شود. متخصصین معتقدند که این کار بدترین کار ممکن است. برای درمان تنبلی در شروع صبح باید یک‌باره و باانرژی، با شنیدن اولین فرکانس‌های صوتی ساعت زنگ‌دار از رختخواب بیرون پرید. هرچه صبح را بانشاط‌تر آغاز کنید، روز بهتری خواهید داشت. گاهی اوقات خوش‌اخلاقی در صبحگاه کمی دشوار است، ولی باور بفرمایید همه چیز با تمرین ممکن است. اگر هدفمند و پرانرژی از خواب بیدار شوید، کم‌کم رفتار شما تغییر می‌کند و همیشه صبح خوبی خواهید داشت.
۸. اهداف دست‌یافتنی برای خود تعیین کنید
برای خود هدف داشته باشید. اهدافی که قابل دست‌یابی باشند و برای تلاش کردن به شما انگیزه بدهند. برای اینکه سرخورده نشوید، اهدافی در تناسب با استعدادها و مهارت‌هایتان داشته باشید. این موضوع بسیار مهم است. فرض کنید نه آمادگی جسمانی خوبی دارید و نه وضعیت مالی چندان مطلوبی، و با همه‌ی این احوالات می‌خواهید در سال آتی قهرمان اسب‌سواری با مانع بشوید. خب طبیعتا این نوع هدف‌گذاری پوچ و بی‌معنی است. فهرستی از اولویت‌های خود تهیه کنید. این اولویت‌بندی باید بر اساس زمان و اهمیت کارها صورت بگیرد.
- اهداف و برنامه‌های خود را مکتوب کنید. حساب کارها را از دست ندهید. سعی کنید میزان پیشرفت خود را بررسی و ملاحظه کنید. در این صورت ذهن‌تان انسجام خوبی برای پیگیری کارها و فعالیت‌ها پیدا می‌کند و به جایی خواهید رسید که تنبلی به طور کلی از دایره‌ی لغات شما حذف می‌شود.
- برای درمان تنبلی باید انگیزهی خود را در موارد مختلف زندگی قوی کنید. می‌توانید دفترچه‌ای تهیه و آرزوهای خود را در آن یادداشت کنید. دوست دارید به چه نقطه‌ای برسید. چنین چشم‌اندازی شما را پرانرژی می‌کند و نیروی حرکت به جلو را به شما تقدیم می‌کند. دوست دارید چطور زندگی کنید؟ اوقات فراغت‌تان را چگونه بگذرانید؟ می‌خواهید چقدر درآمد داشته باشید؟ همه را بنویسید و برای دست‌یابی به یک‌یک آنها تلاش کنید. می‌توانید اهداف و آرزوهایتان را روی کاغذ بنویسید و در معرض دیدتان بگذارید. مثلا آنها را روی یخچال، رایانه، درِ کمد و … بچسبانید. از آرزوهایتان حرف بزنید و خود را ملزم کنید که به آنها دست بیابید.
۹. ارزش‌ها و اهداف‌تان را بازبینی کنید
رسیدن به اهداف و آرزوها، تلاش و پشتکار زیادی می‌طلبد. بخشی از نیروهای لازم برای این تلاش و پشتکار از اهمیت چرایی رسیدن به اهداف سرچشمه می‌گیرد. اگر هدف نهایی فراموش شود، تنبلی به سادگی وارد مسیر می‌شود و شما را به بیراهه‌ها می‌کشاند. پس لازم است در حین تلاش برای رسیدن به هدف‌تان گاهی اوقات بایستید و تجدید قوا و پیمان بکنید. تجدید پیمان یعنی مقصد مطلوب‌تان را به خاطر بیاورید و با خود تجدید عهد کنید که برای رسیدن به اهداف خود هر آنچه لازم است را انجام بدهید. می‌توانید از خود بپرسید:
- ضرورت این هدف در چیست؟ اهمیت انجام آن در این مرحله از زندگی من چقدر است؟
- آیا به تنهایی از عهده طی کردن این مسیر برمی‌آیم یا به هم‌فکری و همراهی نیاز دارم؟
- آیا زیاد از حد کمال‌گرا هستم؟ حواس‌تان باشد، کمال‌گرایی یکی از دام‌های خروج از موفقیت است. زیرا وقتی شما کمال‌گرا هستید، همواره به دنبال کسب بهترین نتایج و بی‌نقص‌ترین روش‌ها هستید. در این کُره خاکی هیچ‌چیز کامل و بی‌عیب نیست و به قول شاعر گل بی‌خار کجاست؟ پس با کمال‌گرایی توان و انرژی شما کاسته می‌شود و تنبلی به عنوان پاسخی منطقی به نقصان کمال، خیلی زود خود را نشان خواهد داد
۱۰. «تو می‌توانی» شعارتان باشد
شروع کنید. دست روی دست نگذارید و نترسید. اگر فکری در سر دارید آن را عملی کنید. از شکست نترسید. شکست خوردن تاوانی بدتر از تنبلی و یک‌جا نشستن ندارد. در بدترین شرایط با اقدام کردن و شکست خوردن، تجربه کسب می‌کنید؛ اما با تنبلی روحیه شما خراب می‌شود، همت‌تان از بین می‌رود و پوچ و بی‌ارزش می‌شوید.
- به خود بگویید من می‌توانم. شکست‌ها و ناکامی‌ها را فراموش کنید و مطمئن باشید با تلقین مثبت و البته تلاش و برنامه‌ریزی به هرچه بخواهید می‌رسید. اما و اگر را کنار بگذارید و برای شروع تنها به خودتان تکیه کنید. باور کنید اگر از صمیم قلب تصمیم به انجام کاری بگیرید، هیچ‌چیز جلودار شما نخواهد بود. از هیچ‌کس و هیچ‌چیز انتظار نداشته باشید. وقتی توقع خود را از دیگران کم می‌کنید، باید بر روی پاهای خود بایستید و این نیروی شما را دوچندان می‌کند. درمان تنبلی در اقدام کردن است. منفعل و راکد ماندن شما را به قعر چاه تاریک تنبلی می‌فرستد.
۱۱. بسم الله بگویید و شروع کنید
برای درمان تنبلی و رخوتی که همه ما گاهی به آن دچار می‌شویم، اقدام به انجام کارهای ساده بسیار راه‌گشا است. مثلا فردا قرار است به جایی بروید و کلی کار دارید. لباس‌هایتان هم چروک است و اصلا حوصله ندارید و کارها را به تعویق می‌اندازید. کافی است از یک نقطه ساده شروع کنید. آن وقت است که حوصله‌تان سر جایش می‌آید و نه تنها لباس‌تان اتو می‌شود، بلکه انرژی لازم برای پیگیری سایر کارها را هم به‌دست می‌آورید.
-
- شروع کردن از کارهای جزئی و ساده مثل دوش گرفتن، اتو کردن و… بهترین روش برای روشن کردن موتور حرکت و گریز از تنبلی است.
